فهرست مطالب

اندیشه های نوین تربیتی - سال چهارم شماره 3 (پیاپی 9، پاییز 1387)

نشریه اندیشه های نوین تربیتی
سال چهارم شماره 3 (پیاپی 9، پاییز 1387)

  • 192 صفحه، بهای روی جلد: 5,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1387/08/14
  • تعداد عناوین: 7
|
  • محمدرضا کرامتی، زهرا زاده غلام، زری خرمی، رحمت الله الهیاری صفحه 9
    هدف تحقیق حاضر که به صورت شبه تجربی انجام شد مطالعه تاثیر روش مدیریتی مهندسی ارزش بر پیشرفت تحصیلی ریاضی بود. جامعه تحقیق 54 نفر از دانش آموزان پایه دوم راهنمایی نواحی هفت گانه مشهد است، که با روش نمونه گیری خوشه ایچند مرحله ای انتخاب شدند. آزمون پیشرفت تحصیلی ریاضی ابزار اساسی تحقیق بود. به منظور تجزیه و تحلیل یافته ها از آزمون t استفاده شد. نتایج حاکی از تاثیر جالب توجه روش مدیریتی مهندسی ارزش برپیشرفت تحصیلی ریاضی است. بر اساس نتایج به دست آمده نمره پیشرفت تحصیلی ریاضی در پیش آزمون گروه آزمایشی و شاهد به ترتیب 11/8 و 33/8 بوده که این عدد در پس آزمون به 48/12 و 07/10 رسیده است. مطالعه یافته های پژوهش حاضر برای مدیران آموزش و پرورش، برنامه ریزان درسی و معلمان سودمند است.
    کلیدواژگان: مهندسی ارزش، پیشرفت تحصیلی ریاضی، مدارس شاهد
  • جعفر جهانی صفحه 29
    هدف از نگارش مقاله حاضر، ارائه یافته های حاصل از اجرای برنامه آموزش تفکر خلاق به نوجوانان است. این برنامه را که ماتیولیپمن در موسسه آموزش فلسفه به کودکان تهیه کرده است بعد از اصلاحات لازم در یک گروه نمونه 115 نفری از دانش آموزان دوره راهنمایی شهرستان شیراز انجام شد.
    یافته های پژوهش نشان داد. آموزش به روش سناریو به پرورش مهارت های خلاق در نوجوانان کمک می کند علاوه براین مشخص شد، ارائه برنامه های آموزش با روش سناریو همراه با شیوه پژوهش بیشتر از روش سناریو به تنهایی برای ارتقاء و رشد مهارت های خلاق بستری مناسب فراهم می کند. این فرضیه به وسیله مقیاسx کرنل تایید شد
    کلیدواژگان: تفکر خلاق، رویکرد پژوهش، محور، ماتیو لپیمن، سناریو
  • کبری کاظمیان مقدم، مهناز مهرابی زاده هنرمند، منصور سودانی صفحه 55
    در این پژوهش، اثر بخشی روش حساسیت زدایی منظم بر اضطراب امتحان و عملکرد تحصیلی با کنترل ترتیب تولد در دانش آموزان دختر پایه سوم مقطع راهنمایی شهر بهبهان بررسی شد. جامعه آماری این پژوهش را کلیه دانش آموزان دختر سال سوم مقطع راهنمایی بهبهان در سال تحصیلی 87- 1386 و نمونه آن 42 نفر از این دانش آموزان را شامل می شود که به روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ایی انتخاب و در دو گروه آزمایشی و گواه گمارده شده اند. ابزار استفاده شده در این پژوهش عبارت است از پرسشنامه اضطراب امتحان اسپیل برگر و معدل نیمسال اول و دوم دانش آموزان، به عنوان عملکرد تحصیلی آنها در نظر گرفته شد. طرح پژوهش، از نوع طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه است. پس از انتخاب تصادفی گروه های آزمایشی و گواه ابتدا در هر دو گروه پیش آزمون اجرا شد. سپس، مداخله آزمایشی (روش حساسیت زدایی منظم) در گروه آزمایشی اجرا شد و پس از اتمام برنامه آموزشی، از هر دو گروه پس آزمون به عمل آمد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها علاوه بر روش های آمار توصیفی نظیر میانگین و انحراف معیار از روش های آمار استنباطی همانند تحلیل واریانس چند متغیری (MANOVA) استفاده شد. نتایج حاصل از تحلیل داده ها نشان داد که روش حساسیت زدایی منظم، کاهش اضطراب امتحان و افزایش عملکرد تحصیلی دانش آموزان دختر گروه آزمایشی را در مقایسه با گروه گواه باعث شد.
    کلیدواژگان: حساسیت زدایی منظم، اضطراب امتحان، عملکرد تحصیلی، ترتیب تولد
  • رضوان حکیم زاده صفحه 79
    پژوهش حاضر درباره تبیین مبانی فلسفی برنامه آموزش جهانی و مقایسه آن با مبانی فلسفی نظام آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران است. برنامه آموزش جهانی با هدف همگام کردن امر آموزش با تحولات و واقعیت های موجود در صحنه جهانی، یک نوآوری آموزشی محسوب شده و از نمونه های طرح مفاهیم جهانی در حوزه برنامه درسی است. این برنامه از سال 1380 با همکاری یونیسف و وزارت آموزش وپرورش در چهار استان کشور به صورت آزمایشی اجرا شده است. به این منظور مبانی هستی شناسی، معرفت شناسی، انسان شناسی، ارزش شناسی و زیبایی شناسی برنامه آموزش جهانی با استفاده از منابع موجود واز طریق روش تحلیل کیفی استخراج و با مبانی فلسفی نظام آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران مقایسه شده اند. نتایج پژوهش نشان می دهد که از دیدگاه برنامه آموزش جهانی، هستی یک مجموعه به هم پیوسته و در هم تنیده است که همه اجزای آن با هم در تعامل هستند و بر هم اثر می گذارند. ماهیت و یا جوهر هستی همان ماده و انرژی است. معرفت هم از جهت توانمندی های انسان و هم از جهت ارتباط معرفت با معرف نسبی است. ابزارهای کسب معرفت علاوه بر عقل و استدلال و منطق -که در رویکرد مکانیستی معتبر است و شهود، خیال، احساس و مشاهده را نیز شامل می شوند.. مقایسه مبانی فلسفی برنامه آموزش جهانی با مبانی فلسفی نظام آموزش و پرورش، حاکی ازبرخی ناهمخوانی ها در زمینه های مختلف از جمله جوهر هستی، مبدا و مقصد حیات، نسبی بودن معرفت، منابع ارزش ها و جایگاه انسان در جهان هستی است. این ناهمخوانی دو مقوله اصلی را دربردارد. ابتدا با توجه به این که طراحان برنامه جهانی هم اکنون کاملا معترفند که عصر انسان محوری گذشته است، فرصت مناسبی جهت ارائه مبانی فلسفی اسلام فراهم شده است. همچنین این امر مارا بر آن می دارد با توجه به تدوین سند ملی آموزش و پرورش در خصوص انسجام بخشیدن به مبانی فلسفی نظام کوشش های جدی به عمل اید.
    کلیدواژگان: فلسفه تعلیم و تربیت، برنامه آموزش جهانی، نظام آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران
  • سعید ابراهیمی، زهیر حیاتی صفحه 105
    سنجش و مقایسه کمی و کیفی انتشارات علمی دانشگاه ها در قالب گروه های دانشگاهی از شیوه های بسیار مفید برای ارزیابی نسبی تولیدات علمی این گروه ها، بر مبنای امکانات و فرصت های موجود است. به همین منظور و در جهت ارتقاء سطح کیفی تحقیقات علمی در دانشگاه ها، پژوهش حاضر انتشارات علمی دانشگاه های ایران در پایگاه های استنادی Web of Science ISI را در یک دوره ده ساله (1997-2006)، بر مبنای شاخص های کمی و کیفی علم سنجی(انتشارات، استنادات، عامل اثرگذار، درصد مدارک استناد شده) در قالب سه گروه (دانشگاه های وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، دانشگاه های وابسته به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سایر دانشگاه ها) مقایسه و بررسی کرده است. پژوهش به روش پیمایشی انجام شده است. جامعه پژوهش را کل دانشگاه های ایران تشکیل داده است، که در پایگاه های استنادی موسسه اطلاعات علمی (ISI) انتشارات علمی داشتند. نمونه گیری بر مبنای تحقیقات گارفیلد، به صورت قضاوتی غیر احتمالی بوده و 64 دانشگاه را شامل شده است که حداقل 25 تولید علمی در این دوره زمانی در پایگاه های استنادی (نمایه استنادی علوم، نمایه استنادی علوم اجتماعی، نمایه استنادی هنر و علوم انسانی) داشته اند. داده های لازم از طریق ابزار تحلیلی پایگاه های مذکور گردآوری شده و به روش آمار توصیفی و استنباطی و با استفاده از نرم افزار آماری SPSS نسخه 13، تجزیه و تحلیل شد.
    یافته های پژوهش نشان می دهند که گروه های دانشگاهی نام برده بر مبنای شاخص کمی تولید و شاخص کیفی استناد تفاوت معنی داری ندارند و این درحالی است که بر مبنای شاخص های کیفی عامل اثرگذار و درصد مدارک استناد شده، دانشگاه های وابسته به وزارت علوم،.. . نسبت به دانشگاه های وابسته به وزارت بهداشت،.. . در وضعیت مطلوب تری قرار دارند. نتایج رتبه بندی دانشگاه ها نیز نشان می دهد که اغلب دانشگاه های برتر بر مبنای هر 4 شاخص از دانشگاه های وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری هستند. در بخش رتبه بندی دانشگاه ها، یافته ها بیان کننده آن است که رتبه بندی دانشگاه ها بر مبنای شاخص های کمی و کیفی نتایج متفاوتی دارد و دانشگاه های شیراز، صنعتی اصفهان و تبریز تنها دانشگاه هایی هستند که درفهرست دانشگاه های برتر بر مبنای هر 4 شاخص حضور دارند. متفاوت بودن نتایج ارزیابی دانشگاه ها بر مبنای شاخص های کمی و کیفی علم سنجی، چه درسطح فردی و چه درسطح گروه های دانشگاهی لزوم توجه به هردو بعد شاخص ها را در ارزیابی ها روشن می کند.
    کلیدواژگان: تولید، استناد، تاثیر استنادی، درصد مدارک استناد شده، دانشگاه های ایران، شاخص های کمی، شاخص های کیفی
  • محمد نوریان صفحه 127
    یکی از عوامل اثربخشی رسانه های آموزشی به کارگیری اصول طراحی در تولید رسانه های آموزشی است، اصل تاکید یکی از اصول طراحی است که در این پژوهش چگونگی به کارگیری آن در طراحی تصاویر کتاب های درسی بررسی شده، جامعه آماری کتاب های علوم، ریاضی و فارسی پایه های دوم و پنجم دوره ابتدائی است، روش مورد استفاده تحلیل محتوا با مقوله بندی جعبه ای است، نتایج پژوهش نشانه آن است که در طراحی درصد بالایی از تصاویر کتاب های درسی جامعه آماری، اصل تاکید به کار گرفته نشده است، همچنین موضوع کتاب و پایه تحصیلی نیز در میزان تصاویر دارای اصل تاکید کتاب ها نقشی ندارد.
    کلیدواژگان: اصل تاکید طراحی تصاویر، کتاب های درسی، تحلیل محتوا
  • حسن دیناروند، محسن ایمانی صفحه 145
    هدف مقاله حاضر معرفی دیدگاه تربیتی مبتنی بر نظریه انتقادی است. نظریه انتقادی محصول اندیشه های گروهی از نظریه پردازان اجتماعی آلمانی است، که در ارتباط با موسسه تحقیقات اجتماعی در شهر فرانکفورت بودند. آنها واژه «صنعت فرهنگ» را برای نشان دادن فرایند صنعتی شدن فرهنگ انبوه مطرح کردند. نتایج بررسی تعلیم و تربیت انتقادی نشان داد که این دیدگاه به طور عمیق از نظریه انتقادی متاثر است و مقوله «نقد»، «تغییر»، «گفتگو» و «رهایی» محور مطالعه آن ها را تشکیل می دهد. این مقاله درباره اصول اساسی نظریه انتقادی و تعلیم و تربیت انتقادی بحث می کند. نخست نظریه انتقادی به اجمال بررسی شده و کاربرد آن در زمینه تربیتی بررسی می شود. دوم به اصول مهم نظریه و تعلیم و تربیت انتقادی تاکید می شود. سوم درباره دیدگاه های تربیتی فریره و ژیرو بحث می شود. فریره به تعلیم و تربیت انتقادی مرتبط با توسعه آگاهی انتقادی توجه می کند و ژیرو ادعا می کند که مدارس از طریق برنامه درسی پنهان سلطه آموزشی را تحکیم می بخشند. چهارم درباره دلالت های آموزشی تعلیم و تربیت انتقادی بحث شده، و بخش پایانی مقاله به نقد و جمع بندی اختصاص یافته است.
    کلیدواژگان: نظریه انتقادی، تعلیم و تربیت انتقادی، صنعت فرهنگ، فریره، ژیرو، سلطه آموزشی
|
  • Mohammadreza Keramatee, Zahrah Zadegholaam, Zaree Khoramee, Rahmatolah Alaahyaaree Page 9
    To study the impact of value engineering as a managerial method on mathematics achievement, a group of 54 female 7th graders were selected using a cluster sampling method. The achievement test was the major instrument used in this research. Results show that the value engineering method of managing students can lead to their better mathematics achievement. Results are indicative of a significant impact of the method on math achievement. The improvement in achievement was from 8.11 and 8.33 in two groups to 12.48 and 10.07 respectively. The findings can be of use to administrators, curriculum planners, and teachers alike.
    Keywords: Value engineering, mathematics achievement, schools
  • Jafar Jahaanee Page 29
    To try a research-based approach to teaching creativity, a sample of 115 junior high school students was selected and then went through a program initially designed by Mathew Lippman of the Institute for Teaching Philosophy to Children. Findings show that teaching with scenario writing approach help with the improvement of creative skills in adolescents. Furthermore, when coupled with research, this teaching method was even more effective in improving the creative skills of the students.
    Keywords: creative thinking, research based approach, Scenario
  • Kobra Kaazemian Moghadam, Mahnaaz Mehrabizadeh Honarmand, Mansoor Soodani Page 55
    A sample of 42 female eight graders in Behbehaan, selected and assigned randomly to two groups, was given Speilberger's test anxiety questionnaire as both pre and post test with one group being treated in between using the systematic desensitization method. The student's GPA's in two semesters was also used as a measure of academic performance. The data analysis showed that the treated group's anxiety was reduced while its school performance was improved significantly.
    Keywords: systematic desensitization, test anxiety, school performance, birth order
  • Rezvaan Hakimzaadeh Page 79
    The Global Education Program with the stated objective of synchronizing education with the new developments and realities of the global scene is considered an educational innovation and an example of how global concepts are injected into the curriculum. This program, co-sponsored by UNICEF and the MOE, has been experimentally implemented in four provinces since 2001. A comparison of the philosophical underpinnings of this program extracted from the available sources with those of the educational system in Iran yielded some inconsistencies in certain areas such as the essence of the universe, the beginning and end of life, relativity of knowledge, the very sources of value, and the status of man in the world. Considering that this program's designers have admitted that the era of humanism is over, it is an opportunity to inject the philosophical principles of Islam into the curriculum. Furthermore, it is necessary that the philosophical foundations of the educational system in Iran be strengthened.
    Keywords: philosophy of education, Global education Program, Iran Educational system
  • Saeedeh Ebrahimi, Zaheer Hayaatee Page 105
    Quantitative and qualitative comparisons of the scientific publications by different departments at universities can be a very useful approach to the evaluation of these department's scientific production based on their facilities, and the opportunities that may be available to them. To this end, and with the goal of improving the quality of university research, 64 Iranian universities with minimum 25 scientific products during the ten year period of 1997-2006, in 3 groups of affiliation (Ministry of Science, Ministry of Health, and independents), were selected and their scientific production was compared. The comparison was in terms of the number of publications, the extent of impact, and percentage of citations. Although the results show no significant difference between the three groups of universities in terms of both the quantitative and qualitative indices, those affiliated with the Ministry of Science are superior to those affiliated with the Ministry of Health in both the impact factor and the number of citations. The ranking of the universities indicates that the top four universities, superior in all indices, are Shiraz University, Technology University of Isfahan, and University of Tabreez, all of which are affiliated with the Ministry of Science. The differences observed calls for attention to both quality and quantity of scientific publications in Iranian universities.
    Keywords: Iranian Universities, quantity, quality indices, impact factor, citation index
  • Mohammad Noorian Page 127
    One factor determining the effectiveness of educational media is the use of design principles in their design and production. Emphasis is one such principle and in the study reported herein, its use in the illustrations of 2nd and 5th grades textbooks is explored. The data sources used in the study were Science, Math, and Farsee textbooks in these two grades. The textbooks were content analyzed in terms of the use of the said principle. Results show that in a high percentage of the illustrations in the reviewed textbooks emphasis is not used. Where this principle is used, the extent of its application is independent of the subject matter and grade level.
    Keywords: Emphasize principle, content analysis, designing the pictures, textbooks
  • Hassan Dinaarvand, Mohsen Eamaani Page 145
    The critical theory was the intellectual product of a group of German social theorists who worked at the Frankfort's Institution for Social Research. They coined the term "culture industry" to express the idea of culture being industrialized. As such it seems to have immensely influenced the critical perspective on pedagogy as "criticism", "change", "discourse", and "emancipation" are among its major concepts. The introduction of the said theory and perspective can be complimented by a critical discussion of the educational views of Freire and Giroux. For Freire, critical pedagogy is closely related to the development of critical awareness, while Giroux claims that schools strengthen their educational dominance through the hidden curriculum.
    Keywords: Critical theory, critical pedagogy, culture Industry, Freire, Giroux, educational dominance